Balinabaşı (Balaeniceps rex) planetin ən qeyri-adi və sirli quşlarından biridir. Onun nəhəng, taxta qılınca bənzər dimdiyi və sərt baxışı canlı dinozavr təəssüratı yaradır. Bu nadir quşun vətəni Şərqi Afrikadır və Cənubi Sudan, Uqanda, Ruanda, Tanzaniya və Zambiyada da rast gəlinə bilər.
Hərəkətsiz qatilin ovu
Balinabaşının əsas taktikası, mütləq sükut və hərəkətsizlikdir. Saatlarla kolluqlar arasında və ya dayaz suda tərpənmədən dayana bilməklə, hərəkətə keçmə vaxtını gözləyir. Ov yaxınlaşanda onu dimdiyi ilə ildırım sürəti və öldürücü qüvvə ilə vurur. Quş kənarları kəskin və güclü, sanki dəmir uclu dimdiyi ilə heç bir çətinlik çəkmədən ovunu deşir və parçalayır. Balinabaşın pəhrizinə balıqlar, qurbağalar, su ilanları, körpə timsahlar və hətta kiçik varan kərtənkələləri də daxildir. Bu, onu su ehtiyatları üçün timsahlar və digər vəhşilərlə rəqabət apara bilən yırtıcı edir.
Təəccübləndirici Ölçü
Yetkin bir quşun boyu 1,5 metrə çatır və çəkisi 5,4 ilə 6,8 kiloqram arasındadır. Ən böyük fərdlərin qanadları 2,4 metrə çata bilər. Balinabaşı ilə qarşılaşma güclü təsir buraxır: bu, sanki, dinozavrlar dövründən bir personajın canlandığını görmək kimidir.
Pulemyot kimi səs
Bu quşun ən qeyri-adi xüsusiyyətlərindən biri də çıxardığı səslərdir. Cütləşmə mövsümündə balinabaşı dimdiklərinini bir-birinə elə bir güclü qüvvə ilə vurur ki, sanki, çəkic və ya pulemyot işə düşüb. Bu səslər ünsiyyət üçün və rəqibləri qorxutmaq üçün istifadə olunur.
Nəsli kəsilməkdə
Balinabaşı quşu həssas növ kimi təsnif edilir. Qara bazarda satış üçün, yumurta və cücələrini oğurlayan brakonyerlər səbəbindən sayı azalır. Cavab olaraq, 2012-ci ildə Zambiyada çoxalma mövsümündə bu nadir quşu qorumaq proqramı yaradılmışdır. Lakin beynəlxalq səylər davam etməsə, onun gələcəyi sual altında qalır.
Bu quş qutanın qohumudur. Ayrı bir ailə hesab edilsə də, leylək və qarğa ilə də bağlıdır.
Digər yırtıcı quşlarla müqayisə
Quşların boyu: Qanadlar açıldıqda: Ovçuluq vərdişləri
Balinabaşı - 1,5 m - 2,4 m - Pusqu, güclü dimdik
Ağ quyruqlu qartal - 0,9 m- 2,5 m-ə qədər - hava hücumu
Afrika balığı quşu - 1 m-dən 1,8 m-ə qədər - Sürətli dimdik zərbəsi
Xəta → Nəticə → Alternativ
• Xəta: Balinabaşını ekzotik ev heyvanı kimi saxlamaq.
• Nəticə: Quş üçün stress və təbiətdə populyasiyanın azalması.
• Alternativ: Təbiət qoruqlarını dəstəkləyin və quşu təbii mühitində müşahidə edin. Təbiətdə balinabaşı ilə qarşılaşsan nə baş verə bilər?
Bu quş təmasdan qaçır narahat edilmədikdə, insanlar üçün heç bir təhlükə yaratmır. Bununla belə, yuvalarına yaxınlaşmaq çox arzuolunmazdır: Tumurcuq balalarını qoruyarkən aqressivləşə bilər. Ən yaxşı seçim onu ​​təhlükəsiz məsafədən müşahidə etmək və ya Afrikada bələdçinin xidmətlərindən istifadə etməkdir. Bu quşu evdə saxlamaq qadağandır və quşun özü üçün təhlükəlidir.
Maraqlı Faktlar
•Yaponiyada balinabaşı səbir və meditasiya simvoluna çevrilib.
Tarixi kontekst
• Quşun ilk elmi araşdırılması 19-cu əsrdə Avropa təbiətşünasları ortaya çıxarmışdır.
• 20-ci əsrdə bir neçə zoopark balinabaşı quşu yetişdirməyə cəhd etsə də, lakin onlar əsirlikdə sabit populyasiyaya nail ola bilmədilər.
Balinabaşı əzəməti və sirri ilə təbiətin qədim köklərini xatırladan varlıqların hələ də insanlarla bərabər mövcud olması faktının canlı simvolu olaraq qalır.
Есмира Шукурова
TEREF