Norveçdə sosial sistem çox güclüdür.
Sadə iş görən və ya tək valideyn olan biri də insanca yaşaya biləcək gəlir əldə edə bilir.
Yardım almaq, ərzaq və geyim dəstəyi istəmək orada ayıb və təhqir sayılmır, əksinə sosial həmrəylik və dövlət qayğısı kimi dəyərləndirilir.
Norveçdə tək ana (1 uşaqlı) bu şəkildə aylıq gəlir əldə edə bilər
Gəlir növü | NOK | AZN (təxmini)
Maaş (təmizlik işi, orta) — 35 000 NOK ≈ 5 950 AZN
Uşaq müavinəti — 1 968 NOK ≈ 334 AZN
Əlavə “extended” uşaq müavinəti — 1 968 NOK ≈ 334 AZN
Keçid müavinəti (əgər işləmirsə) — 24 405 NOK ≈ 4 150 AZN
Ümumi aylıq gəlir (şəraitdən asılı olaraq):
Əgər işləyirsə → təxminən 5 950 – 6 600 AZN
Əgər işləmirsə və yalnız müavinət alırsa → təxminən 4 800 – 5 000 AZN
Bütün gəlirlər birlikdə (maaş + müavinətlər) ola bilər → 9 000 – 10 000 AZN
1. Orta əmək haqqından təxminən 25–35% vergi tutulur.
• Bu faiz həm gəlir vergisini, həm də sosial sığorta (pensiya, tibbi sığorta) ödənişlərini əhatə edir.
• Yəni maaş 35 000 NOK-dursa, təxminən 9 000–12 000 NOK vergi gedir.
• Qalan 23 000–26 000 NOK sənin əlində qalır.
2. Vergi miqdarı gəlir səviyyəsindən asılıdır:
• Az maaşlı işçilər (məsələn, ayda 20 000 NOK alanlar) az vergi ödəyirlər, bəzən 15–20% civarında.
• Orta gəlirlilər (30–40 min NOK) üçün 25–30% arası olur.
• Yüksək gəlirlilər üçün 35–40%-a qədər qalxır.
3. Vergidən azad olunan hissələr də var:
• Uşaq baxımı, sığorta, kirayə və bəzi ailə xərcləri üçün endirimlər tətbiq edilə bilər.
• Tək valideynlər üçün xüsusi güzəştlər mövcuddur (amma 2023-də bəzi hissələri ləğv olunub).
4. Misal:
• Maaş: 35 000 NOK
• Vergi və sosial sığorta: təxminən 10 000 NOK
• Əldə qalan: 25 000 NOK (≈ 4 250 AZN)
Yəni Norveçdə maaşdan çox vergi getsə də, əvəzində səhiyyə, təhsil, uşaq baxımı və sosial yardım hamısı dövlət tərəfindən qarşılanır. Ona görə insanlar bu sistemi ədalətli hesab edirlər.
Norveçdə pensiyalar necədir?
Norveçdə hər bir vətəndaş 67 yaşdan sonra dövlət pensiyası alır. Hətta az işləyən və ya işləməyən insanlara da minimum pensiya verilir.
Orta pensiya:
Ayda təxminən 25 000 NOK – yəni 4 250 manat
Minimum pensiya (garantiyalı):
• Tək yaşayanlar üçün: 21 200 NOK (≈ 3 600 manat)
• Evli olanlar üçün: 17 700 NOK (≈ 3 000 manat)
Uzun illər işləyən və yüksək maaş alanlar:
Pensiya 30 000–40 000 NOK arasında ola bilər
(≈ 5 100–6 800 manat)
Norveçdə pensiyalar yüksək olsa da, orada həyat bahadır. Amma yaşlılar üçün hər şey – tibbi xidmət, dərman, sosial yardım və yaşayış təminatı – dövlət tərəfindən qarşılanır.
Orada yaşlı insanlar narahatlıq çəkmədən, rahat və ləyaqətli şəkildə yaşayırlar.
Nura Suri
TEREF